Engelli Dostu Denize Giriş İmkanları

Mavi Bayrak Ödülü, çevre dostu plajlar, marinalar ve teknelere verilen uluslararası bir çevre ödülüdür. Aynı zamanda erişilebilirlik standartlarını teşvik ederek engelli bireyler için turizm alanlarını daha kapsayıcı hale getirmeyi amaçlar.

Mavi Bayrak programı uyarınca, bir beldede yer alan en az bir Mavi Bayraklı plajda engelli bireyler için tuvalet, erişim rampası ve denize giriş imkânı gibi temel düzenlemelerin eksiksiz olarak sağlanması zorunludur. Bu uygulamalar, hem fiziksel erişimi artırmakta hem de sürdürülebilir ve kapsayıcı turizm anlayışını desteklemektedir.

Bu uygulamalar doğrultusunda; rampalar, yürüyüş yolları, engelli kullanımına uygun tuvalet ve duş alanları gibi fiziksel düzenlemeler sayesinde herkes için erişim kolaylaştırılır. Plajlarda ayrıca engelli bireylerin denize güvenli bir şekilde girebilmesini sağlayacak ekipmanlar ve altyapı bulunmalıdır. Bu ekipmanlardan bazıları şunlardır

1-     Yüzer Şezlong

  Engelsiz plaj uygulamalarında sıkça yer alan yüzer şezlong; engelli bireylerin denize güvenli bir şekilde girebilmesi için tasarlanmış, suyun üstünde batmadan durabilen bir sandalye türüdür. Kullanıcıya suyun içinde destekli bir şekilde yüzebilme özgürlüğü ve rahatlığı sağlar.
  Nasıl Uygulanır?
  Yüzer şezlonglar genellikle geniş tekerlekli, özel lastikli ve hafif gövdeli yapılardır. Yavaşça suya girildiğinde şezlongun yanlardaki geniş yüzeyleri denge sağlar. Kullanıcı suda oturur pozisyonda durabilir, bazı modellerde kolluk benzeri yüzen destekler de bulunur. Kullanım tamamlandığında, kişi tekrar yavaşça kıyıya çıkarılır. Şezlong durulanır ve güneş altında kurutulur.

2-     Deniz İçi Rampalar

  Deniz içi rampa, engelli bireylerin, yaşlıların ve hareket kısıtlı kişilerin doğrudan ve güvenli bir şekilde denize ulaşmasını sağlayan, sahilden denizin içine kadar uzanan özel bir geçiş yoludur.
  Deniz içi rampalar; kıyıda engel oluşturan kum, taş ve düzensiz zemin gibi unsurları ortadan kaldırarak engelli bireylere erişilebilirlik, özgürlük, güvenlik ve konfor sağlar.

  Nasıl Uygulanır?
  Rampa kurulacak plajın fiziksel yapısı incelenir ve uygun zemin seçiminden sonra suya doğru uzanacak yol planlanır. Rampa genellikle kaymaz yüzeyli modüllerden oluşur, suya dayanıklı malzemeler tercih edilir.
  Rampa deniz içindeki hareketten etkilenmemesi için kenarlardan ya da ayaklardan sabitlenir. Rampaya ulaşım için plajın kum kısmından başlayarak ahşap geçit veya plastik modül yol yapılır. Bu yol, engelli bireyin sahilden rampaya kadar zorlanmadan ilerlemesini sağlar. 

3-     İskeleden Asansör

  Engelli bireylerin iskele üzerinden denize güvenli şekilde ulaşabilmesi için kullanılır. Bu sistem, iskeleye sabitlenmiş bir motorlu ya da manuel kaldırma mekanizmasıdır.
Amacı, bireyin iskeleye tekerlekli sandalyesiyle gelip hiçbir yardım almadan (ya da en az yardımla) suya dikey olarak indirilmesini ve tekrar çıkarılmasını sağlamaktır.

  Nasıl Uygulanır?
Dalgaya kapalı, rüzgâra korunaklı alan tercih edilir. Birey iskeleye tekerlekli sandalyesiyle gelir, asansörün oturma ünitesine geçer ya da sandalyesiyle platforma yerleşir. Görevli ya da kullanıcının düğmeye basmasıyla kişi deniz seviyesine kadar indirilir ve kolayca suya geçer.

  Denize girmek, bir ayrıcalık değil; engel ya da bireysel farklılık gözetmeksizin herkesin temel hakkıdır. Bu doğrultuda plajlarda sunulan erişilebilirlik olanakları, engelli bireyler için özgürlük, güvenlik, eşitlik ve tam katılım anlamı taşımaktadır. Türkiye'de özellikle Antalya, İzmir ve Bodrum gibi Mavi Bayraklı plajlarda, farklı fiziksel ihtiyaçlara ve kıyı yapısına uygun çözümler sunularak bu hakka erişim desteklenmektedir.

Ülkemizde erişilebilir plaj uygulamaları yalnızca mevcut standartlarla sınırlı kalmamalı; yurt dışında uygulanan iyi örnekler de değerlendirilmelidir. Bu kapsamda, SEATRAC gibi yenilikçi sistemlerin entegrasyonu önem arz etmektedir. SEATRAC, engelli bireylerin herhangi bir yardıma ihtiyaç duymadan, güvenli ve bağımsız bir şekilde denize erişimini mümkün kılan, güneş enerjisiyle çalışan çevre dostu bir raylı sistemdir. Özellikle Yunanistan’da birçok plajda başarıyla uygulanan bu sistem, kullanıcıların doğrudan denize ulaşabilmesini sağlamaktadır.

Bu tür teknolojilerin yaygınlaştırılması, yalnızca bireysel özgürlüğü artırmakla kalmaz; aynı zamanda turizm sektöründe kapsayıcılığın ve eşitlik ilkesinin güçlendirilmesine de katkı sunar.